Castreren en steriliseren

Een belangrijke beslissing die een katteneigenaar moet nemen, is het dier te steriliseren of te castreren. Wanneer je niet met je kat gaat fokken, is het verstandig je dier te laten helpen. Het is dé manier om het seksuele gedrag en ongewenste zwangerschappen te voorkomen.

Gedrag van een krolse poes

Meestal merk je direct iets aan het gedrag van je poes. Ze kan wat aanhankelijker worden, ze wrijft en rolt overal tegenaan en jammert luidruchtig.

Gedrag van een kater

Katers dwalen vaak over grote afstanden om krolse poezen te vinden. In deze periode kan hij langer van huis blijven. Als er een krolse poes in de buurt is zal hij schreeuwen om haar aandacht te trekken. Ook gaat een kater zijn urine sproeien op willekeurige plaatsen om zijn geur af te geven. Hiermee trekt hij krolse poezen aan. Vechten met andere rivaliserende katers komt ook vaak voor.

Wanneer steriliseren of castreren?

De poes of kat wordt voor het eerst krols op een leeftijd van 6 tot 7 maanden. Wij adviseren de kat ook op deze leeftijd te laten steriliseren. Dat kan zelfs nog vóór de eerste krolsheid. Een poes kan vanaf 6 à 7 maanden gesteriliseerd worden en een kater vanaf 6 maanden. Wanneer je kat gaat sproeien is het verstandig contact op te nemen met je dierenarts.

De poezenpil

Om de krolsheid uit te stellen kan de poezenpil gegeven worden. Dit mag echter nooit voor de eerste krolsheid i.v.m. een grote kans op het krijgen van fibroadenomateuze hyperplasie van de melkklieren (Dolly-Partonsyndroom). De poezenpil is echter ten zeerste af te raden in verband met de nadelen (suikerziekte, melkkliertumoren, ongewenste kittens en baarmoederontsteking). Het gegeven dat sterilisatie het ontstaan van melkkliertumoren op latere leeftijd tegengaat weegt sterk mee in het advies om de kat al op jonge leeftijd te laten steriliseren.

Voordelen van castratie bij de kater

• sproeigedrag zal zich minder ontwikkelen
• sterke urinelucht wordt voorkomen
• geen nageslacht
• de kat blijft huiselijker. Dit is vooral van belang bij de buitenkat. Doordat zij minder zwerven lopen zij minder kans op vechtwonden of om overreden te worden.

Voordelen van sterilisatie bij de poes

• geen krols gedrag meer
• geen ongewenste zwangerschap
• verminderde kans op het krijgen van melkkliertumoren op oudere leeftijd

Wat gebeurt er bij de ingreep?

Met sterilisatie van de kat wordt eigenlijk ovariectomie (het verwijderen van de eierstokken) of een ovario-hysterectomie (het verwijderen van baarmoeder en eierstokken) bedoeld. Hiermee wordt de productie van geslachtshormonen gestopt en wordt voorkomen dat de poes krols wordt.
Bij castratie worden bij de kater de zaadleiders doorgesneden en de testikels verwijderd.

De operatie

Sterilisatie en castratie zijn eenvoudige ingrepen. Nadat je een afspraak met de dierenarts hebt gemaakt, wordt de ingreep onder algehele verdoving uitgevoerd. De meeste katten kunnen meestal dezelfde dag weer mee naar huis. Een kater springt dikwijls al weer rond na enkele uren. Een poes heeft soms wat langer nodig om te herstellen, omdat de ingreep inwendige organen betreft, waar het bij de kater uitwendig is. Hun persoonlijkheid ondergaat echter geen wezenlijke veranderingen. Ze jagen nog even fel op muizen als voor de behandeling.

Operatiemethodes bij sterilisatie

Er zijn verschillende manieren om een poes te steriliseren. Zoals boven al is aangegeven is het mogelijk om alleen de eierstokken te verwijderen of de eierstokken samen met de baarmoeder weg te halen. Het resultaat is in beide gevallen gelijk. In verreweg de meeste gevallen worden echter alleen de eierstokken weggehaald omdat de baarmoeder zonder de hormonen van de eierstokken vrijwel nooit problemen veroorzaakt.

De eierstokken kunnen op twee manieren worden verwijderd, namelijk met behulp van een laparotomie of met behulp van een laparoscopie:

• Bij een laparotomie wordt de buik geopend met een snede van ongeveer drie centimeter, de eierstokken worden buiten de buik gebracht en dan afgebonden en verwijderd. De buik wordt weer gesloten met behulp van een onderhuidse oplosbare hechting.
• Bij een laparoscopie wordt de buikholte opgepompt met koolzuurgas, dan worden er twee (soms drie) kleine buiksnedes van ongeveer drie tot vijf millimeter gemaakt waardoor de endoscoop en een werkkanaal worden gestoken. De eierstokken worden met behulp van de endoscoop in beeld gebracht, de bloedvaatjes worden met een zogenaamde vessel-sealer van Ligasure dichtgebrand en losgeknipt en verwijderd door een werkkanaal.

De voordelen van de laparoscopische sterilisatie zijn de kleinere buiksnedes waardoor de poes minder pijn en kans op wondproblemen heeft en door het betere overzicht met de laparoscoop hoeven de andere buikorganen niet te worden aangeraakt wat veel minder napijn geeft. Een laparoscopische sterilisatie kan in principe bij alle katten, de grootte maakt daarbij niet uit.

In dierenklinieken wordt al sinds de jaren ’90 laparoscopisch gesteriliseerd, eerst met de techniek met drie gaatjes, de laatste jaren met twee gaatjes.