Gewrichtsslijtage

Artrose is één van de meest frequente problemen in de dierenartsenpraktijk. Het is een vorm van slijtage van gewrichten waardoor bewegingsproblemen en pijn kunnen ontstaan. Het is een aandoening die vooral bij oudere katten gezien wordt maar in sommige gevallen ook bij jongere dieren voorkomt.

Wat is artrose?

Een gewricht is de verbinding tussen twee botten met daar omheen het gewrichtskapsel. Om soepel te kunnen bewegen is het bot hier bedekt met glad en elastisch kraakbeen en zit er gewrichtsvloeistof als smeermiddel in het gewricht. Als er slijtage in dit systeem optreedt wordt er gesproken over artrose.

Het kraakbeen wordt ruw en minder elastisch of verdwijnt zelfs helemaal en er ontstaat een ontstekingsreactie in het gewricht. De bewegingen worden hierdoor moeizaam en vaak pijnlijk. In gevorderde gevallen vertoont ook het onderliggende bot slijtage.

Artrose bij de kat

Al jaren is bekend dat bij oudere honden artrose voorkomt. Wat opvalt is dat een hond dan stram en kreupel loopt en vaak moeilijk uit de mand kan komen of ergens op kan springen.

Katten zijn meesters in het verbergen van klachten en zeker in het verbergen van chronische pijn. Artrose bij een kat wordt dan ook vaak over het hoofd gezien.

Tot voor kort werd aangenomen dat artrose bij katten niet of nauwelijks voorkomt. Inmiddels weten we dat artrose wel degelijk een probleem is bij oudere katten, alleen is het veel moeilijker om dit vast te stellen. Artrose bij de kat is dus lange tijd onderschat en verdient meer aandacht. Stijfheid en pijn bij katten komt vaker voor dan voorheen werd gedacht. Maar liefst 65% van de oudere katten lijdt hieraan.

Oorzaken

Hoe ontstaat nu deze slijtage?

• Bij oudere dieren door een natuurlijk verouderingsproces. Het kraakbeen wordt minder elastisch en beschadigingen herstellen minder goed.
• Door overgewicht worden de gewrichten te zwaar belast.
• Als een gewricht beschadigd is door een breuk of zware kneuzing zal de kwaliteit van het kraakbeen nooit meer optimaal worden.
• Bij jonge dieren door erfelijke afwijkingen of aangeboren gewrichtsproblemen.

Algemene symptomen

Hoe kan nu bepaald worden of een dier artrose heeft? Allereerst wordt aan de eigenaar gevraagd of er veranderingen zijn gemerkt aan het gedrag van het dier. Bijvoorbeeld of het moeilijker loopt, geen trap meer op wil, niet meer wil spelen of dat er na rust kreupelheid is die verergert met bewegen. Dit kan duiden op pijn bij bewegen. Daarna wordt het dier onderzocht. Gewrichten met artrose hebben vaak een verminderde beweeglijkheid en zijn pijnlijk bij strekken en buigen. Vervolgens wordt vaak een röntgenfoto gemaakt waarmee de diagnose bevestigd kan worden.

Symptomen die kunnen wijzen op pijn bij de kat

Verandering in gedrag:

• meer gestresst in huis. Dit kan zich uiten in tongelen, gapen, pootje heffen, meer likken, hijgen, siddering door de rug
• angstiger
• meer mauwen in een poging te communiceren naar de eigenaar
• agressiever naar de eigenaar of andere huisdieren
• minder eetlust

Verandering in mate van beweging:

• kat springt minder op het bed of de vensterbank
• is minder lang buiten, komt de tuin niet meer uit
• krabt minder aan het behang of de bank waarbij de kat zich moet uitrekken
• minder vaak een “gek uurtje” waarbij de kat door de kamer rent of met een propje willen spelen

Overdreven poetsgedrag:

• als de kat zichzelf veel wast komt endorfine vrij waardoor de kat zich beter voelt. Te vergelijken met nagelbijten van de mens

Anders reageren dan de eigenaar gewend is:

• niet meer geaaid willen worden
• niet meer opgepakt willen worden
• niet meer langs de benen strijken
• eigenaar niet meer begroeten als deze thuis komt

Onzindelijkheid:

• onzindelijkheid doordat het pijn doet om in de kattenbak te komen

Pijnbestrijding

Artrose is een proces dat niet geheel te stoppen of te genezen is, maar dat wel in grote mate met medicijnen en speciaal voer kan worden afgeremd. De therapie van artrose bestaat uit pijnbestrijding en remming van verdere gewrichtsafbraak. Als eerste stap is een verandering in levensstijl nodig. Dit gebeurt door zonodig af te vallen en de spieren te versterken door gedoseerde beweging. Met een gedoseerde activiteit bedoelen we vaker per dag kleine stukjes wandelen in plaats van één keer een grote wandeling.

De medicatie bij artrose bestaat vooral uit pijnstilling. Bij hevige pijn wordt een NSAID voorgeschreven. Dit zijn medicijnen met zowel een pijnstillend als een ontstekingsremmend effect. NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drug en is een ontstekingsremmend geneesmiddel dat niet behoort tot de groep van de corticosteroïden.

Er is een middel op de markt, met als werkzame stof meloxicam, deze Meloxicam Kat is speciaal ontwikkeld is voor katten met chronische pijnklachten ten gevolge van artrose. Dit middel is ontstekingsremmend en pijnstillend, gebruiksvriendelijk, veilig en kan langdurig worden gebruikt.

Daarnaast zijn er nog voedingssupplementen verkrijgbaar zoals chondroitinesulfaat en glucosamines. Dit zijn bestanddelen van het kraakbeen welke zorgen voor een soepel gewricht. Voorbeelden hiervan zijn Sasha´s Blend en Fortiflex.

Dieet

Tegenwoordig bestaat er ook speciaal dieetvoer voor katten en honden met artrose, zoals j/d van Hills. Dit voer bevat hoge gehaltes aan omega-3 vetzuren. Omega-3-vetzuren komen in hoge concentratie voor in visolie en hebben ontstekingsremmende eigenschappen. In dit voer zitten ook glucosamines en chondroïtinesulfaat. Dit voer zorgt ook voor het in stand houden van het optimale lichaamsgewicht. J/D dieet verzacht de pijn en voorkomt afbraak van gezond kraakbeen en verbetert de mobiliteit al na 21 dagen. Hierdoor kan het dier ook minder NSAID’s gebruiken.

Alternatieve therapieën

Er bestaan nog alternatieve therapieën zoals fysiotherapie, acupunctuur en shock wave therapie. Doel van deze therapieën is de pijn verminderen. Wanneer er geen behandeling wordt ingezet zal het huisdier steeds minder gaan bewegen en in gewicht toenemen. Hierdoor zal de bespiering verminderen en gewrichten nog meer belast worden en zullen de klachten verergeren.

Bron: Huisdierenziekenhuis, Dierenkliniek Wilhelminapark
Foto: Dierenkliniek Wilhelminapark