Inteelt bij raskatten
Er bestaan meer dan 100 kattenrassen. Allemaal hebben ze een ander uiterlijk, als resultaat van een jarenlang fokproces. Inteelt bij raskatten wordt daarbij niet geschuwd, want hoe zuiverder het ras, hoe meer geld het oplevert. Het gevolg: een zwak immuunsysteem, ernstige lichamelijke afwijkingen, een gebrek aan energie, onvruchtbaarheid en zelfs een vroegtijdige dood.
Inteelt
Commerciële fokkers van raskatten is er veel aan gelegen om zo veel mogelijk nakomelingen te krijgen die precies de gewenste eigenschappen hebben. Voor katten die helemaal voldoen aan de rassstandaard, wordt immers veel meer geld betaald dan voor katten die daarvan afwijken. Om nestjes te krijgen met uitsluitend kittens die raszuiver zijn, laten fokkers twee katten met elkaar paren die nauw verwant zijn en die dezelfde eigenschappen bezitten. Staan ze heel dicht bij elkaar (bijvoorbeeld moeder-zoon of broer-zus), dan is er sprake van inteelt. Staan ze wat verder van elkaar af (bijvoorbeeld neef-nicht, grootouder-kleinkind of oom-nicht), dan noemt men dat lijnteelt.
Genen
Door die voortdurende inteelt bij raskatten van generatie op generatie, ontstaat een beperkte en min of meer uniforme genenpoel. Dat betekent dat álle nakomelingen de gewenste genen erven en het risico op 'miskleunen' nihil is. Die genen bepalen eigenschappen als de kleur van de ogen en de lengte van het haar. Er kunnen echter ook grote problemen ontstaan. Want niet alleen de gewenste eigenschappen worden doorgegeven, ook de schadelijke genen worden wijdverbreid. Bovendien kunnen goede genen verdwijnen in het fokproces, om ongewenste eigenschappen te voorkomen. Dit zorgt ervoor dat deze dieren een zwakker immuunsysteem hebben.
Afwijkingen
Naast een zwak immuunsysteem, zorgt inteelt bij raskatten ook voor lichamelijke problemen. Erfelijke afwijkingen die bij raskatten veel voorkomen, zijn spasticiteit, spijsverteringsstoornissen, doofheid, skeletproblemen, kaken die niet goed op elkaar staan en heupdysplasie. Zo hebben veel perzen en abessijnen last van nierproblemen en losse knieschijven, waardoor ze zich moeilijk kunnen bewegen. De maine coon wordt vaak geboren met een hartkwaal en siamezen kampen met oogafwijkingen. Sommige kattenrassen hebben aangeboren gehoorproblemen, zoals witte katten met blauwe ogen die bijna altijd doof zijn. Verder komen schedelafwijkingen, vachtproblemen en misvormingen aan de staart regelmatig voor en hebben veel raskatten een groot gebrek aan energie. Daarnaast brengt doorgaande inteelt bij raskatten het risico met zich mee dan het ras uitsterft, omdat de variatie tussen de individuele dieren te klein is geworden.
Uitkruising
De kans op problemen kan worden verminderd door middel van uitkruising of hybridisering. Bij beide technieken worden nieuwe of verloren gegane genen ingevoerd, die de dieren sterker maken. Bij uitkruising wordt er gefokt met katten van hetzelfde ras, die geen familie zijn. Het voordeel is dat het ras ‘zuiver’ blijft, maar het is vaak moeilijk om niet-verwante rasgenoten te vinden. Bovendien wordt de kans op uniformiteit kleiner. Bij hybridisering wordt er gefokt met andere rassen. Dat geeft sterkere nakomelingen dan bij uitkruising, maar het ras wordt wel onzuiver en er ontstaan allerlei varianten die niet geschikt worden geacht voor de fok. Het duurt jaren voordat de nakomelingen weer allemaal dezelfde eigenschappen hebben en raszuiver worden bevonden. En dan beginnen de problemen weer opnieuw!
Raszuiverheid
Helaas staat bij veel commerciële raskattenfokkers de raszuiverheid hoger in het vaandel dan het kattenwelzijn. De katten die door hen via inteelt gefokt worden, zijn vaak zwakke dieren die snel ziek zijn, lichamelijke klachten hebben en voortijdig sterven. Bovendien is hun vruchtbaarheid verminderd en worden veel jongen dood geboren. Soms is er zelfs sprake van overtypering, waarbij het fokken op uiterlijke kenmerken zo wordt overdreven dat problemen ontstaan als uitpuilende ogen en openblijvende fontanellen. Ook verkorte schedels komen vaak voor bij katten als de pers, met ademhalingsstoornissen, geboortestagnatie en gebitsproblemen tot gevolg. Bovendien heeft overtypering effect op het functioneren van de kat. De munchkin, die wordt aangeprezen als 'de kat die voor altijd kitten blijft', heeft bijvoorbeeld zo'n korte voorpoten dat hij niet goed kan springen en dus geen natuurlijk kattengedrag kan vertonen.
Bovendien is er een overschot aan katten, de asiels zitten overvol. het fokken met gewone katten wordt inmiddels als onverantwoord beschouwd. Raskatten vormen hierop een uitzondering. er wordt vrolijk verder gefokt en geplaatst met gevolg dat de gewone europese korthaar gewoon in de asiels blijven zitten.
(bron o.a. sophia-vereeniging ter bescherming van dieren)
Muffin, Tijgetje en Minoes en ik
